حمام شوكتيه - بيرجند

از لحاظ تاريخي حمام شوكتيه به حمام قلعه مشهور بوده است و وجه تسميه آن نيز به دليل واقع بودن اين حمام در داخل حصار قلعه (محل) امارت امير سليمان خان حاكم وقت بيرجند بوده است.


حمام مزبور مورد استفاده خانواده امير قرار مي گرفته و در يك روز مختص خدمه و نگهبانان قلعه بوده است و در هفته يك روز درب قلعه جهت استفاده عموم باز مي شد. حمام شوكتيه اولين حمامي بود كه به روش جديد و با استفاده از لوله كشي مورد استفاده قرار مي گرفت. در جلوي حمام محوطه اي نيز به نام درشكه خانه وجود داشت كه بزرگان و خانواده امير از آن براي استحمام وارد حمام مي شدند. تاريخ ساخت اين حمام 1326 ه. ق است. عوامل متعددي در شكل گيري فضاها و بخش هاي حمام نقش اساسي داشته اند كه مهم*ترين آن ها را مي توان تنظيم دما رطوبت و مسير دسترسي دانست. فضاي اصلي حمام شوكتيه از چند قسمت مجزا تشكيل شده است كه عبارتند از: 1- بينه 2- ميان در 3- سرويس بهداشتي 4- گرمخانه حمام ها از جمله بناهايي بوده اند كه در طراحي آن ها سعي شده است كه از سطح معبر پايين تر ساخته شوند. حمام شوكتيه به تبعيت از اين امر در پايين از سطح معبر عمومي واقع شده كه بعد از ورود بايد از چند پله به پايين رفت و بعد از گردش مختصر چند پله ديگر در آن وجود دارد كه شخص را به سر بينه مي رساند و علت آن هم تنظيم رطوبت و گرماي بينه بوده است و بدين ترتيب قرار گيري فضاي ورودي از نظم خاصي برخوردار بوده است.

حمام چهار درخت - بيرجند

اين بنا در بافت قديمي محله چهار سوي بيرجند واقع شده و از آثار دوره قاجاريه به شمار مي*آيد. بناي حمام پايين*تر از سطح معبر قرار گرفته و مشتمل بر رخت كن، گرمخانه، خزينه*هاي آب سرد و گرم، تون و فضاهاي مربوط ديگر است. اين حمام ، امروزه متروك شده و تنها از فضاي رخت كن آن براي ورزش باستاني استفاده مي*شود.اين بنا در بافت قديمي محله چهار سوي بيرجند واقع شده و از آثار دوره قاجاريه به شمار مي*آيد. بناي حمام پايين*تر از سطح معبر قرار گرفته و مشتمل بر رخت كن، گرمخانه، خزينه*هاي آب سرد و گرم، تون و فضاهاي مربوط ديگر است. اين حمام ، امروزه متروك شده و تنها از فضاي رخت كن آن براي ورزش باستاني استفاده مي*شود.