. يكي از تمدن هاي بشري در شش هزار سال پيش در خوزستان پايه گذاري شد و در حدود پنج هزار سال قبل شوش و مناطق اطراف آن را زير نفوذ خود گرفت و خط در آنجا اختراع شد . الواحي كه در شوش به دست آمده خوزستان را يكي از مراكز مهم تمدن جهاني نشان مي دهد كه با كشورهاي اطراف روابط تجاري و سياسي قوي داشته است . در پنج هزار سال پيش دولت ايلام در شوش بوجود آمد قدرت و عظمت آن پس از هزار سال به جايي رسيد كه كه كشورهاي منطقه را به زير فرمان خود برد و اين شكوه و عظمت را بيش از دو هزار سال استوار نگاه داشت . معبد زيگورات چغازنبيل از خوزستان كه تاريخي بيش از 3200 سال را نشان مي دهد يكي از آثار برجسته جهاني و جزو ميراث فرهنگي بشريت است كه سازمان يونكسو آن را به ثبت خود رسانده است . در نهايت در سه هزار سال پيش اين حكومت پس از دو هزار سال فرمانروايي بر خاورميانه به دست آشوريان رو به ضعف رفت و در سال 640 قبل از ميلاد به دست پادشاه آشوربانيپال حكومت ايلام در هم شكسته شد .
در اين دوره پيش از به قدرت رسيدن كوروش هخامنشي پدر وي و اجدادش ( هخامنش بزرگ - چيش پش - كورش اول - كمبوجيه اول ) بر خوزستان و نواحي اطراف آن شاهي مي كردند . مردم خوزستان شهرشان را در دوره باستان به نامهاي انزان - سوسوتكا - انشان - سوزيانا - مي ناميدند . كوروش و اجدادش سالهاي بسياري شاه سرزمينهاي انشان بودند . پس از انقراض آشوريان و حكمراني اجداد كوروش بزرگ خود وي در سالهاي 559 تا 528 پيش از ميلاد همه اين نواحي را از حالت حكومتهاي كوچك و گروهي به زير يك پرجم واحد و قدرتمند گردآورد كه ايران بزرگ نام گرفت . داريوش بزرگ پس از كوروش هخامنشي در سالهاي 522 تا 486 پيش از ميلاد خوزستان را يكي از پايگاه هاي زمستاني حكومت خود قرار داد. كاخ